قصيدة ورسالة عمران بن سلامة بن غزال لفيركوفتش
حسيب شحادة
جامعة هلسنكي
هذان النصّان، قصيدة ورسالة، محفوظان في المخطوط Sam X 94 الموجود في المكتبة الوطنية الروسية في سانت بطرسبورغ وهما مكتوبان بالعبرية السامرية الحديثة بالحرف السامري وهنالك كالعادة نقطة تفصل بين كل كلمة وأخرى. عمران بن سلامة (١٨٠٩-١٨٧٤) كان كاهنا أكبر في المدة الواقعة ما بين عام ١٨٥٥ وعام ١٨٧٤ وأنجب ولدين، إسحق وسلامة وبنتا واحدة اسمها يوخيڤد وكانت أمه من غزة من آل سرور وكان عدد السمرة آنذاك ١٥٠ شخصا.1
القصيدة:
שלם לך מני יתר: מן נפשנו ולבבנו:
תודע (!sic) לך על מה עשיתًََََََََ2: מן החסד עמנו:
אנחנו לא נוכל נשלם את3ך: אלא נשאל מן אלהינו:
יתן לך הברכה הגדלה: בכל אשר תעשנו:
5) זכרנו מה עשית4: בין אחינו וחברינו:
וכהלון יקרו לך שלום: בפם אחד ולשנו:
עליך ולמן עמך: ולמן בביתו תשכנו:
ואני לא אתנשי: מה צויתנו:
נשאלך תמיד: בכל פעם זכרנו:
10) ולא תכרת מכתבך: במה תצריך תבקשנו:
ולא תשכחני כאשר ד: ברת5 אלי בלשנו:
ומטרם נימר דבר: נימר ברכה לאלהינו:
ברוך הוא בחסדו: ברחמו יעני לשיאלינו:
ברוך שמו בפיאנו: ובפי כל קהלינו:
15) ובספרו הגדול נלמד: כל ימי חיינו:
כי בשם יהוה אקרא: והבו גדל לאלהינו:
ترجمة عربية:
مزيد من السلام إليك من نفسنا وقلبنا
الشكر لك على ما فعلت من الفضل معنا
نحن لا نستطيع إيفاءك حقك بل نطلب من إلهنا
أن يمنّ عليك بالبركة الكبيرة في كل ما تقوم به
٥) نذكر ما فعلت من أجل إخواننا وأصحابنا
الكل يهديك السلام بفم واحد ولسان واحد
لك ولمن في معيتك ولمن في بيته تقيم
وإني لا أنسى ما أوصيتنا
نطلب منك دوما أن تذكرنا في كل مرة
١٠) ولا تقطع عنا كتابتك واطلب ما تحتاج إليه
ولا تنساني كما ن طقتَ باللسان
وقبل أن نقول شيئا نسدي البركة لإلهنا
مبارك هو بفضله برحمته يستجيب لطلباتنا
مبارك اسمه في أفواهنا وبفي كل جوقنا
١٥) وفي سفره العظيم نتعلم طيلة أيام حياتنا
إذ باسم الله أنادي واعطوا العظمة لإلهنا
الرسالة:
אדוני חכם אברהם: יהוה ישמר חייו אמן /
מטרם תלך אל ירושלים אמרת6 לי אן אעשה לאדון הבגדيم/אשר הם למכתב הקדוש אשר עמנו עשיתי ושמרתי/מצו7ת אדוני ועשיתי את8ם על יתובון והיה עלי/מלאכה גדולה9 במעשיהם10 אדרש מן אדון מן צדקתו/צדקה בזה זבן ושלח לי את11ה אל יד שבתי הקרא/והיה מדרשי הכלל את12ם כלם13 לא כן אני עבדכון ח14לי/ולית לי יכולה על המעשה מבתר אחד חדש אשלח/את15ם אל יד אדון דאוו16ד הקרא לא כן מדרשי/ אל אדוני דבר ב17סוד יהיה ביני ובינו וישבע לי על הדבר הזה יש עמי מעט מן התורה הקטנה/הישנה אן תרצי אדוני שלח לי 18 ואשלח את19ם/בסוד שלום על כל הקראים:
ترجمة عربية:
“سيدي حاخام أبراهام: حفظ الله حياته، آمين
قبيل مغادرتك إلى القدس قلتَ لي أن أصنع لحضرتك قطعة قماش للسِّفر المقدس الذي بحوزتنا، قمت بذلك ملبيا أمر سيدي كما ينبغي وبذلت جهدا كبيراً في صنعها وعليه أطلب من سيدي تصدقه بهذا الزمن وأرسلها بيد شبتاي القرائي وكان في نيتي إرسال الكل معا إلا أن عبدكم مريض ولا قدرة لي للقيام بمثل هذا العمل وعليه فبعد شهر أرسلها بيد السيد داوود القرائي وليكن الأمر سرا بيني وبين السيد وليقسم بذلك، في حوزتي جزء ضئيل من التوراة الصغيرة/القديمة فإذا أردت يا سيدي أرسل لي وسأرسل لك ذلك سرا وسلامي على كافة القرّائين”.
A Poem and a Letter by ˓